Wróć
Półpasiec — podstawowe informacje
Półpasiec jest chorobą wywoływaną przez ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną (wirus ospy wietrznej i półpaśca).1 Choroba może wystąpić u wszystkich, którzy chorowali na ospę wietrzną. Po przechorowaniu ospy wietrznej wirus pozostaje uśpiony w zwojach nerwowych. Półpasiec objawia się zwykle wiele lat później, gdy wirus zostaje reaktywowany na skutek osłabienia odporności.2 Objawem choroby jest bolesna wysypka występująca po jednej stronie ciała. Objawy zwykle ustępują, lecz u niektórych osób mogą wystąpić długotrwałe powikłania znacznie upośledzające codzienne funkcjonowanie, m.in. przewlekły nerwoból.2 W Polsce w 2023r półpasiec zdiagnozowano u ponad 128 tysięcy osób.3 Szacuje się, że powikłanie półpaśca w postaci neuralgii popółpaścowej może wystąpić nawet u 30% pacjentów, którzy chorowali na półpasiec.4
Kto jest narażony na ryzyko zachorowania na półpasiec?
Obniżenie poziomu odporności, zarówno naturalne, jak i związane z występowaniem chorób lub stosowaniem niektórych leków, zwiększa ryzyko wystąpienia półpaśca.1
Starsi dorośli.
Podczas postępującego z wiekiem osłabienia odporności wirus może reaktywować się powodując półpasiec. Mechanizmy układu odpornościowego pozwalające na kontrolę zakażenia wirusem ulegają osłabieniu u osób po 50. roku życia. Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko zachorowania. Szacuje się, że co trzecia osoba zachoruje na półpasiec.2
Osoby z problemami zdrowotnymi i przewlekłymi chorobami.
Ryzyko wystąpienia półpaśca jest zwiększone u osób z umiarkowanymi i ciężkimi upośledzeniami funkcji układu odpornościowego. Osoby takie jak chorzy na nowotwory, biorcy przeszczepów, osoby stosujące leki immunosupresyjne oraz zakażeni wirusem HIV są w grupie wyższego ryzyka zachorowania na półpasiec. Ryzyko to jest proporcjonalne do stopnia immunosupresji - osłabienia odporności.2
Osoby zmagające się ze stresem.
Stres może być czynnikiem ryzyka wystąpienia półpaśca. Zarówno ostry, jak i przewlekły stres może powodować osłabienie odporności komórkowej, co zwiększa ryzyko reaktywacji wirusa, prowadzącej do zachorowania.5
Jak się ustrzec przed półpaścem?
Szczepienia są główną metodą zapobiegania półpaścowi.6
Szczepienie przeciw półpaścowi.
Szczepienia przeciw półpaścowi wykonywane są za pomocą szczepionki, dzięki której organizm wytwarza więcej przeciwciał i zwiększa aktywność komórek układu odpornościowego uniemożliwiając reaktywację wirusa.2
Kto powinien wykonać szczepienie przeciw półpaścowi?
Szczepienia przeciw półpaścowi są zalecane osobom dorosłym, które w przeszłości chorowały na ospę wietrzną.7 Szczepienie jest zalecane wszystkim osobom po 50. roku życia oraz również młodszym dorosłym, o ile występują czynniki ryzyka zachorowania na półpasiec, takie jak:7
- niedobory odporności związane z immunosupresją, chorobami nowotworowymi, przeszczepieniem narządów lub szpiku oraz zakażeniem wirusem HIV
- choroby przewlekłe serca, wątroby, płuc, nerek, zapalne choroby autoimmunologiczne, cukrzycę
- depresja
